शिक्षण जीवनका अनुभवहरु (७१)
टुंडिखेलको वास
२०७२ जेष्ठ १३ गते बुधवार
 २०७२ वैशाक १२/१३ र २९ गतेको महाभूकम्पले कुनै पनि पार्टीहरुले ल्याउन नसकेको साम्यवाद ल्याइ दियो । राजनैतिक साम्यवाद हैन फेरि । प्राकृतिक साम्यवाद । हुनेखानेहरु टुंडिखेलको शरणमा पुगे । पाल भित्र वास । हुंदा खानेहरु पनि टुंडिखेलमा । पाल भित्र वास । एक आने -दुई आनेहरु त्यही टुंडिखेलमा । रोपनी-रोपनीहरु पनि त्यही नै टुंडिखेलको वास ।डेरावालहरु , सडकपेटीवालहरु र बेहालहरु पनि टुंडिखेलमा  । पालभित्र वास । लाम लागेर योगी -उद्योगी रामदेवले बाँडेको चाउचाउ र बोतल पानी थापे ।संघसंस्थाले बाँडेको खाना थापे । टन्न खाए ।त्यहाँ म ब्राम्हण हुँ भन्ने देखिएन । आफूलाई चिनाएनन् । ( क्रमश: ) 

शिक्षण जीवनका अनुभवहरु (७०)

बुटवल ।

२०७२ जेष्ठ १२ गते मंगलवार

ढुंगाको भर माटो । माटोको भर ढुंगा ।यो संसार भरै भरले अडेकोछ ।

यो भनाइ नासो कथा संग्रहको ” छिमेक” शिर्षक कथामा पढ्न पाइन्छ । कथाकार गुरु प्रसाद मैनाली ।(  गल्ती भए सच्याइ दिनु होला ।)  मार्मिक कथा छ , यो ।हिजो आज झण्डै आधा आधि नेपाली जिल्ला सहर, गामवेसीहरु महाभूकम्पको ताण्डव नृत्यको शिकार भएका छन् । आफन्त गुमेको वेला छ ।बेपत्ता छन् कोही ।घाइतेहरु उपचारमा छन् । कतिका घर भत्किएकोछ । मन भत्किएकोछ । कत्ति किंकर्तव्यविमुढ छन् । राहत पुग्न ढीलाइ हुंदैछ ।वर्षा लाग्नै लाग्यो । अोत लाग्नु  जरुरी छ । पाल /  त्रिपाल दीगो समाधान हैन ।हाम्रो गाउँ राहत नै भनेर कुर्नेवाला छैन ।
भएको सरसामान जोरजाम गरेर , नभएको ऐंचोपैंचो गरेर पुन: निर्माणमा लागी सके । एउटा घरधुरीले अर्का  घरधुरीलाई सघाउने स्थानीय विचार-प्रविधि हो, यो । एकापसमा भर पर्नाले छिटो काम फत्ते हुन्छ ।ढुंगाको भर माटो । माटोको भर ढुंगा ।यो संसार भरै भरले अडेकोछ । लडे पछि उठ्न जानेको छ , नेपालीले ।
गाउँ छिटै आत्मनिर्भर भै सक्छ । 

शिक्षण जीवनका अनुभवहरु (६८)

बुटवल ।

२०७२ जेष्ठ १० गते आइतवार

धर्म निरपेक्ष र दैवी प्रकोपमा कुनै तालमेल त छैन ? 
 
यता केही दिनदेखि नेपालका मठ मन्दिरहरुमा देवी देवताको ,प्रकृतिको क्षमा पूजा गरी महाभूकम्पको सन्त्रास हटाइ शान्ति स्वस्ति गर्न थालिएकोछ । रेडियो र टेलिभिजनमा पनि त्यस्तै त्यस्तै कार्यक्र्म प्रसारण भई रहेका छन् ।मैले विद्यार्थी जीवनमा नेपाल विश्वको एक मात्र हिन्दू राष्ट्र  हो,देवभूमि हो , तपोभूमी हो भनेर पढेको थिएं ।जनआन्दोलनपछि एकाएक यो देश धर्म निरपेक्ष घोषित भयो । कुनै पनि आन्दोलनको माग पनि थिएन , धर्म निरपेक्ष हुनु पर्छ भन्ने । कुनै पनि राजनैतिक पार्टीको घोषणा -पत्रको बोलकबोल पनि थिएन,यो ।धर्मप्राण गाईप्राणी नेपालीहरुको त सपनामा पनि सोच थिएन, नेपाललाई धर्म निरपेक्ष बनाउने ।

यसैलाई प्रसंग बनाएर बस स्टपमा केही वरिष्ठ जेष्ठ नागरिकहरु आपसमा कुरा गर्दै थिए ।
पहिलो नागरिक – जबदेखि धर्म मेटियो तब देखि नै अनेक अनिष्ट हुंदैछ ।
दोस्रो नागरिक- हो, ठीक भन्नु भो ।गौ हत्या, बाढी पहीरो, आगलागी, हत्याहिंसा,भूकम्प तेसैको नतिजा हो ।
तेस्रो नागरिक- यो सबै नेताका देन हुन् ।तिनीहरुले हेरुन् , शनिवारको दिन मनकामना र पशुपतिनाथ दर्शन गर्न जानेहरुको भीड् । निम्ता पाएर गएका हुन् र त्यहाँ ?
पहिलो नागरिक- धर्म निरपेक्ष र दैवी प्रकोपमा कुनै तालमेल त छैन ? 

मलाई छोयो, तिनीहरुको कुराकानीले । यत्रो दैवी प्रकोप ? हो, स्वस्ति शान्ति पनि एउटा उपचार । दु:खी मनको उपचार । रोदन आत्माको शान्ति ।विदीर्ण मन र मष्तिष्ककोलागि सान्त्वना ।

शिक्षण जीवनका अनुभवहरु (६७)

२०७२ जेष्ठ ९ गते शनिवार

राष्ट्रिय शोक घोषणा हुनु पर्छ । दसैं तीहार चाडपर्व भडकिलो हुनु हुंदैन ।

२०७२ वैशाख १२,१३ र २९ को महाभूकम्पले विपत् ल्याई हजारौंको मृत्यु र असंख्य जनता आश्रयविहीन भई बिचल्लीमा परेका छन् । देश नै शोकमा डुबेको छ । यस परिस्थितिमा देशमा केही दिनकालागि राष्ट्रिय शोक घोषणा हुनु पर्ने हो । अन्तराष्ट्रीय प्रचलन पनि यस्तै रहेको छ ।

देश संकटग्रस्त अवस्थामा गुज्रने निश्चित छ । सरकारी फजुल खर्च र केही मन्त्रालयका कर्मचारीका ५० देखि १०० प्रतिशतसम्म खाई रहेको प्रोत्साहन भत्ता काट्ने निर्णय भएको छ । यस वर्षको दसैं तीहार चाडपर्व पनि भडकिलो तवरले नमनाउने तर्फ विचार पुर्याउनु पर्दछ । असंख्य नागरिक शोकाकुल भएको वेला अर्का नागरिकले अवश्य पनि पीडामा मलहम लगाउन अग्रसर हुनेछ ।